Działanie gaźnika
W gaźniku rozróżnia się trzy zasadnicze urządzenia paliwowe:
Urządzenie rozruchowe
Urządzenie biegu jałowego
Główny układ paliwa
Regulacja gaźnika
Przyczyny niedomagań i sposób naprawy
Działanie gaźnika
Paliwo do gaźnika JIKOV 35 POH/048 (rys. 3.1) dopływa elastycznym przewodem do końcówki 7, połączonej przez zawór iglicowy 8 z komorą pływakową 11. W pokrywie komory pływakowej 5 osadzono gniazdo zaworu iglicowego 6, w którego wnętrzu znajduje się iglica 8 współpracująca za pomocą dźwigni 9 z pływakiem 10, co umożliwia utrzymanie stałego poziomu paliwa (przy niezmiennym ciężarze właściwym paliwa) we wszystkich kanałach przepływowych. Jeśli wskutek poboru paliwa do cylindrów silnika poziom jego w komorze pływakowej 11 opadnie wraz z pływakiem 10, spowoduje to zmianę położenia dźwigni 9. Umożliwia to opuszczenie iglicy 8, zamykającej do tego momentu dopływ paliwa, -wskutek czego paliwo zaczyna przepływać do komory pływakowej. Przepływ trwa tak długo, aż poziom jego podniesie się wraz z pływakiem na tyle, że dźwignia 9 naciskając na iglicę 8 zamknie dopływ przez gniazdo zaworu 6.
Urządzenie rozruchowe
Po przesunięciu dźwigni l i połączonego z nią zaworu obrotowego 2 cięgłem urządzenia rozruchowego, zostaje włączone urządzenie rozruchowe, wskutek połączenia otworów w kadłubie gaźnika i zaworu obrotowego (jak pokazano na rysunku). W momencie włączenia rozrusznika obracającego silnik następuje silne zassanie powietrza z kanału ssącego 19. Ponieważ w czasie rozruchu przepustnica gaźnika 27 jest zamknięta, intensywność ssania przenosi się z kanału ssącego 19 przez kanał mieszanki rozruchowej 20 do komory mieszania 22. Do komory mieszania przez dyszę rozruchową paliwa 25 i studzienkę 24 dopływa paliwo kanałem 23, aby następnie zmieszać się z powietrzem zassanym przez dyszę rozruchową powietrza 21. Tak przygotowana mieszanka przepływa kanałem mieszania 20 do cylindrów silnika, gdzie ulega spalaniu dając w efekcie pracę.
Po uruchomieniu silnika należy cięgło urządzenia rozruchowego wcisnąć do połowy, co umożliwia zubożenie składu mieszanki, dzięki specjalnemu wycięciu, które znajduje się na zaworze obrotowym 2.
W takiej sytuacji praca urządzenia rozruchowego umożliwia ruszanie pojazdem, którego silnik jeszcze nie został zagrzany.
Podczas uruchamiania zimnego, jak również ciepłego silnika (w tym ostatnim przypadku cięgło urządzenia rozruchowego powinno być wciśnięte), pedału przyspieszenia nie wolno naciskać, ponieważ otwiera się wówczas przepustnica i urządzenie rozruchowe przestaje działać.
Urządzenie biego jałowego
Podczas biegu jałowego praca silnika odbywa się przy zamkniętej przepustnicy. Paliwo z komory pływakowej 11 przepływając przez dyszę główną 12 do studzienki 15 zasysane jest kanałem 14 do dyszy paliwa biegu jałowego 3. Powietrze natomiast z filtru powietrza zassane jest przez dyszę powietrza biegu jałowego 4 i kanałem 28 doprowadzone do dyszy paliwa biegu jałowego 3, 'gdzie następuje wymieszanie ze znajdującym się tam paliwem. Tak przygotowana mieszanka w postaci emulsji dostarczana jest kanałem 31 i otworem 26 do kanału ssącego 19, przy czym jej ilość reguluje się śrubą 33, której stożkowe zakończenie wchodzi w otwór wylotowy 26. Obracając śrubą 33 w prawo zmniejsza się ilość mieszanki dopływającej do cylindrów. Obracając natomiast w lewo � ilość mieszanki zostaje zwiększona. Zastosowanie dodatkowo dwóch otworów wylotowych 38 i 32 kanału 31 biegu jałowego umożliwia płynne przejście z obrotów biegu jałowego na obroty niskich obciążeń, ponieważ otwory te uniemożliwiają nadmierne zubożenie mieszanki, co miałoby miejsce przy niewielkim otwarciu przepustnicy.
Główny układ paliwa
W przypadku zwiększenia otwarcia przepustnicy 27 następuje wyłączenie z pracy urządzenia biegu jałowego i od tej chwili paliwo do silnika dostarczane jest wyłącznie przez dyszę główną paliwa 12 wkręconą w śrubę 13. Paliwo z komory pływakowej 11 przepływa przez dyszę główną 12 do studzienki 15, w której znajduje się rurka emulsyjna 16. Wskutek podciśnienia powstałego w gardzieli 34 przy otwartej przepustnicy 27 w czasie pracy silnika następuje wysysanie paliwa z rozpylacza 18 przez otwory skierowane w stronę przepustnicy. W miarę powiększania prędkości obrotowej silnika wzrasta podciśnienie przy rozpylaczu 18, powodujące zwiększenie poboru paliwa z jednoczesnym wzbogaceniem mieszanki. W celu przeciwdziałania takiej sytuacji umieszczono w studzience 15 rurkę emulsyjną 16 połączoną kanałem 35 z filtrem powietrza. Przy silnym wyssaniu paliwa z ropy łącza 18 poziom paliwa w studzience 15 i rurce emulsyjnej 16 opada do takiej wysokości, przy której zostają odkryte otwory w rurce emulsyjnej 16 i przez nie zostaje zassane dodatkowe powietrze z kanału 35, tworząc emulsję powietrza z paliwem, powodującą zubożenie mieszanki wpływającej do rozpylacza 18.
Regulacja gaźnika
Regulację gaźnika należy przeprowadzić, jeśli wszystkie pozostałe zespoły silnika są sprawne, a mimo to jego osiągi są niezadowalające. W związku z tym przed przystąpieniem do czynności regulacyjnych należy:
- Gaźnik przemyć i sprawdzić drożność kanałów paliwowych oraz powietrza, jak również szczelność połączeń, zwracając szczególną uwagę na ewentualne przecieki paliwa w czasie pracy silnika na biegu jałowym. Bardzo istotnym czynnikiem jest szczelność na wszystkich płaszczyznach stykowych, aby nie było możliwości przedostawania się dodatkowego powietrza (tzw. fałszywe powietrze).
- Sprawdzić wielkość przyspieszenia zapłonu, przerwę na stykach przerywaczy, szczelinę między elektrodami świecy zapłonowej oraz jej stan na przebicie elektryczne.
Jeżeli podane wymagania zostały spełnione, to można przystąpić do przeprowadzenia regulacji.
Regulacja biegu jałowego gaźnika JIKOV 35 POH/048 (rys. 3.2). Silnik zagrzać do normalnej temperatury pracy i wkręcić do oporu wkręt l regulacji ilości mieszanki biegu jałowego, po czym odkręcić go o 1,0 -1,5 obrotów. Następnie, pokręcając wkrętem 2 regulacji wychylenia przepustnicy gaźnika, doprowadzić do najmniejszej prędkości obrotowej silnika, która zapewnia jeszcze równomierną pracę.
Po uzyskaniu najmniejszej prędkości obrotowej należy wrócić do wkręta l i pokręcając nim w jedną i drugą stronę doprowadzić do największej prędkości obrotowej, jaką uda się uzyskać dla tego położenia przepustnicy. Następnie wkrętem 2 zmniejszyć prędkość obrotową do takiego stanu, jak poprzednio. Omówione czynności powtórzyć jeszcze raz, po czym gwałtownie wychylić przepustnicę do pełnego otwarcia, a następnie puścić, aby się samoczynnie zamknęła.
Jeśli po tej kontroli silnik przestanie pracować, to należy wkręcić o około 1/8 obrotu wkręt 2 i ponownie przeprowadzić regulację.
Regulacja poziomu paliwa w "komorze pływakowej". Istotnym czynnikiem wpływającym na właściwą pracę silnika, a zwłaszcza na zużycie paliwa, jest prawidłowy poziom paliwa w komorze pływakowej. W gaźniku JIKOV 35 POH odległość lustra paliwa od płaszczyzny przylegania pokrywy komory pływakowej wynosi 19 +- 1,0 mm. Obserwację poziomu przeprowadza się po wykręceniu dyszy głównej paliwa 3 (rys. 3.2) w gaźniku JIKOV i wkręceniu w jej miejsce specjalnej końcówki, połączonej elastycznym przewodem z rurką szklaną z podziałką milimetrową. Po podniesieniu rurki tak, aby jej wylot znajdował się co najmniej na wysokości płaszczyzny przylegania pokrywy, należy uruchomić silnik na kilka sekund, w celu napełnienia paliwem komory pływakowej. Po zatrzymaniu silnika zbliżyć rurkę do komory i odczytać odległość poziomu paliwa w rurce od płaszczyzny pokrywy. Jeśli poziom jest niewłaściwy, zdjąć pokrywę 5 (rys. 3.1), odgiąć dźwignię 9 (rys. 3.1) i zmierzyć ponownie poziom paliwa. W przypadku nieszczelnego zaworu iglicowego poziom paliwa w rurce podniesie się w ciągu kilkunastu sekund, co kwalifikuje zawór wraz z gniazdem do wymiany.
Przyczyny niedomagań i sposób naprawy
Objawy | Przyczyny | Sposób naprawy |
Spadek mocy silnika przy zwiększonym zużyciu paliwa | Przedostawanie się powietrza przez nieszczelności w połączeniu gaźnika z silnikiem | Dokręcić gaźnik lub wymienić uszczelki |
Zanieczyszczone częściowo dysze lub zbyt niski poziom paliwa w komorze pływakowej | Oczyścić gaźnik lub ustawić poziom paliwa w komorze pływakowej | |
Zanieczyszczony wkład filtru powietrza | Oczyścić lub wymienić wkład filtru powietrza | |
Zwiększone zużycie paliwa | Jazda z częściowo włączonym urządzeniem rozruchowym | Wyłączyć urządzenie rozruchowe |
Rozkalibrowana główna dysza paliwa gaźnika | Wymienić główną dyszę paliwa | |
Wyciekł w układzie zasilania (pompa paliwa, gaźnik) | Usunąć wycieki | |
Zanieczyszczony wkład filtru powietrza lub za wysoki poziom paliwa w komorze pływakowej gaźnika | Oczyścić lub wymienić wkład filtru powietrza lub ustawić poziom paliwa w komorze pływakowej gaźnika | |
Silnik przestaje pracować lub pracuje nierówno (z przerwami) | Brak dopływu paliwa do gaźnika wskutek zanieczyszczenia przewodu giętkiego paliwa | Przedmuchać przewód paliwa lub wymienić; skorygować działanie zaworu iglicowego |
Zanieczyszczona główna dysza paliwa w gaźniku | Oczyścić gaźnik | |
Uszkodzona pompa paliwa (zawory: wlotowy, wylotowy, przelewowy; pęknięta przepona lub uszkodzona uszczelka osadnika) lub odkręcona od kadłuba silnika | Wymienić zawory: wlotowy, wylotowy lub przelewowy. Wymienić przeponę lub uszczelkę osadnika, albo przykręcić pompę do kadłuba silnika | |
Pusty zbiornik | Napełnić zbiornik paliwem | |
Silnika nie można uruchomić | Uszkodzone cięgło wyłącznika zasysania | Naprawić cięgło lub wymienić |
Wadliwie wyregulowane obroty biegu jałowego w gaźniku (zbyt duże) | Wyregulować właściwie obroty biegu jałowego | |
Przedostawanie się powietrza przy uszczelce gaźnik-kadłub | Dokręcić nakrętki mocowania gaźnika lub wymienić uszczelką między gaźnikiem a kadłubem | |
Zanieczyszczone całkowicie kanały urządzenia rozruchowego gaźnika | Oczyścić gaźnik | |
"Zalanie" silnika paliwem | Przedmuchać silnik, uruchamiając go rozrusznikiem przy całkowicie otwartej przepustnicy | |
Zanieczyszczony przewód paliwa | Oczyścić przewód paliwa | |
Zbyt duża prędkość obrotowa biegu jałowego silnika | Niewłaściwa regulacja biegu jałowego | Wyregulować obroty biegu jałowego |
Silnik gaśnie na obrotach biegu jałowego | Zanieczyszczona dysza paliwa lub powietrza biegu jałowego | Oczyścić dyszę |
Przedostawanie się powietrza przy uszczelce gaźnik-kadłub | Dokręcić nakrętki mocowania gaźnika lub wymienić uszczelkę między gaźnikiem a kadłubem | |
Zanieczyszczony filtr powietrza lub układ wydechowy | Oczyścić lub wymienić wkład filtru powietrza, lub wymienić układ wydechowy |